Dyfuzja wiedzy w warunkach przedsiębiorstwa komunalnego – studium przypadku
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2018.0978.0610Słowa kluczowe:
dyfuzja wiedzy, subprocesy dyfuzji wiedzy, przedsiębiorstwa komunalne, zasady wspomagające dyfuzję wiedzyAbstrakt
Punktem wyjścia analiz przedstawionych w artykule jest prezentacja podstaw teoretycznych, na jakich opiera się koncepcja dyfuzji wiedzy, oraz ukazanie specyfiki funkcjonowania przedsiębiorstw komunalnych. Podstawowym problemem badawczym było prześledzenie przebiegu procesu dyfuzji wiedzy w warunkach wybranego przedsiębiorstwa komunalnego. Rozszerzono go, rozważając następujące kwestie: jakie są zachowania organizacyjne kierownictwa i pracowników weryfikowanej organizacji w kontekście transferu wiedzy oraz jak często wykorzystywane są poszczególne instrumenty dystrybucji wiedzy w analizowanej jednostce komunalnej. Głównymi celami artykułu były: identyfikacja uwarunkowań przebiegu dyfuzji wiedzy w Miejskim Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji SA z uwzględnieniem jej subprocesów i wykorzystywanych w nich narzędzi oraz skonstruowanie na podstawie analizy przypadku modelowego rozwiązania obejmującego poszczególne elementy systemu dyfuzji wiedzy w przedsiębiorstwach komunalnych. Aby rozwiązać podstawowy problem badawczy oraz osiągnąć wyznaczone cele, przeprowadzono studia literatury przedmiotu, stosując metodę analizy krytycznej oraz studium przypadku.
Na podstawie rozważań teoretycznych dokonano wstępnej identyfikacji subprocesów dyfuzji wiedzy występujących w spółce komunalnej. Zaprezentowano badania przeprowadzone w Miejskim Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji SA. Zalecenia, jakie sformułowano, są zgodne z charakterystycznymi dla gospodarki opartej na wiedzy ideami prosumeryzmu, społecznej odpowiedzialności biznesu i koopetycji. Biorąc pod uwagę specyfikę przedsiębiorstw komunalnych, opracowano zbiór wytycznych mających sprzyjać doskonaleniu przepływu wiedzy i przyczynić się do stworzenia modelu dyfuzji wiedzy w tego typu organizacjach.
Pobrania
Bibliografia
Arif M., Al Zubi M., Gupta A.D., Egbu Ch., Walton R.O., Islam R. (2017), Knowledge Sharing Maturity Model for Jordanian Construction Sector, „Engineering, Construction and Architectural Management”, vol. 24, nr 1, https://doi.org/10.1108/ecam-09-2015-0144. DOI: https://doi.org/10.1108/ECAM-09-2015-0144
Bachor W. (2011), Kapitał ludzki w przedsiębiorstwie komunalnym (w:) Podstawy ekonomiki i zarządzania w gospodarce komunalnej, red. W. Bachor, B. Ekstowicz, Z. Grzymała, P. Jeżowski, G. Maśloch, M. Sadowy, A. Zalewski, Szkoła Główna Handlowa–
Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Bendkowski J. (2016), Jednostkowe korzyści z uczestnictwa w nieformalnych sieciach wiedzy, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Organizacja i Zarządzanie”, nr 89.
Dee J., Leisyte L. (2017), Knowledge Sharing and Organizational Change in Higher Education, „The Learning Organization”, vol. 24, nr 5, https://doi.org/10.1108/tlo-04-2017-0034. DOI: https://doi.org/10.1108/TLO-04-2017-0034
Firlej K., Żmija D. (2014), Transfer wiedzy i dyfuzja innowacji jako źródło konkurencyjności przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w Polsce, Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2014.361.28
Hutzschenreuter T., Horstkotte J. (2010), Knowledge Transfer to Partners: A Firm Level Perspective, „Journal of Knowledge Management”, vol. 14, nr 3, https://doi.org/10.1108/13673271011050148. DOI: https://doi.org/10.1108/13673271011050148
Intezari A., Taskin N., Pauleen D.J. (2017), Looking beyond Knowledge Sharing: An Integrative Approach to Knowledge Management Culture, „Journal of Knowledge Management”, vol. 21, nr 2, https://doi.org/10.1108/jkm-06-2016-0216. DOI: https://doi.org/10.1108/JKM-06-2016-0216
Ishihara H., Zolkiewski J. (2017), Effective Knowledge Transfer between the Headquarters and a Subsidiary in a MNC: The Need for Heeding Capacity, „Journal of Business and Industrial Marketing”, vol. 32, nr 6, https://doi.org/10.1108/jbim-06-2015-0109. DOI: https://doi.org/10.1108/JBIM-06-2015-0109
Janczewska D. (2016), Proces zarządzania wiedzą w mikroprzedsiębiorstwie w aspekcie przekształcania w firmę inteligentną, „Przedsiębiorczość – Edukacja”, nr 12. DOI: https://doi.org/10.24917/20833296.12.12
Jędrych E. (2016), Zarządzanie wiedzą pracowników 65 plus w organizacji, „Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula”, nr 46(1).
Joia L.A., Lemos B. (2010), Relevant Factors for Tacit Knowledge Transfer within Organisations, „Journal of Knowledge Management”, vol. 14, nr 3, https://doi.org/10.1108/13673271011050139. DOI: https://doi.org/10.1108/13673271011050139
Kania J., Drygas M., Kutkowska B., Kalinowski J. (2011), System transferu wiedzy dla sektora rolno-spożywczego – oczekiwane kierunki rozwoju, „Polish Journal of Agronomy”, nr 7.
Klarl T. (2014), Knowledge Diffusion and Knowledge Transfer Revisited: Two Sides of the Medal, „Journal of Evolutionary Economics”, vol. 24, nr 4, https://doi.org/10.1007/s00191-013-0319-3. DOI: https://doi.org/10.1007/s00191-013-0319-3
Kłoss-Trębaczkiewicz H., Osuch-Pajdzińska E. (2015), Ekonomika przedsiębiorstwa komunalnego. Prawno-ekonomiczne podstawy projektowania taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
Kozłowski W. (2015), Zarządzanie gospodarką komunalną, New Europe Firma Szkoleniowa, Olsztyn.
Kożuch B., Lenart-Gansiniec R. (2016), Uwarunkowania skutecznego dzielenia się wiedzą na uczelni, „Zarządzanie Publiczne”, nr 4(36).
Krakowiak-Bal A., Łukasik P., Mikuła B., Pietruszka-Ortyl A., Ziemiańczyk U. (2017), Zarządzanie wiedzą w rozwoju obszarów wiejskich, C.H. Beck, Warszawa.
Leszczyńska D., Pruchnicki E. (2017), Optimal Location of a Multinational Corporation Resulting from Knowledge Transfer: The General Mathematical Formulation, „Journal of Management Development”, vol. 36, nr 9, https://doi.org/10.1108/jmd-12-2016-0326. DOI: https://doi.org/10.1108/JMD-12-2016-0326
Liyanage Ch., Elhag T., Ballal T., Li Q. (2009), Knowledge Communication and Translation – a Knowledge Transfer Model, „Journal of Knowledge Management”, vol. 13, nr 3, https://doi.org/10.1108/13673270910962914. DOI: https://doi.org/10.1108/13673270910962914
Luo B.N., Lui S.S., Kim Y. (2017), Revisiting the Relationship between Knowledge Search Breadth and Firm Innovation: A Knowledge Transfer Perspective, „Management Decision”, vol. 55, nr 1, https://doi.org/10.1108/md-07-2015-0327. DOI: https://doi.org/10.1108/MD-07-2015-0327
Mariano S., Awazu Y. (2017), The Role of Collaborative Knowledge Building in the Co-creation of Artifacts: Influencing Factors and Propositions, „Journal of Knowledge Management”, vol. 21, nr 4, https://doi.org/10.1108/jkm-09-2016-0360. DOI: https://doi.org/10.1108/JKM-09-2016-0360
Michalak A., Zagórowski J. (2017), Uwarunkowania transferu zasobów wiedzy w przedsiębiorstwie, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Organizacja i Zarządzanie”, nr 100, https://doi.org/10.29119/1641-3466.2017.100.22. DOI: https://doi.org/10.29119/1641-3466.2017.100.22
Midor K., Zasadzień M., Szczęśniak B. (2015), Transfer wiedzy wśród pracowników działu utrzymania ruchu, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Organizacja i Zarządzanie”, nr 77.
Mikuła B. (2011), Transfer wiedzy w organizacji (w:) Komunikacja w procesach zarządzania wiedzą, red. A. Potocki, Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
Nakauchi M., Washburn M., Klein K. (2017), Differences between Inter- and Intra-group Dynamics in Knowledge Transfer Processes, „Management Decision”, vol. 55, nr 4, https://doi.org/10.1108/md-08-2016-0537. DOI: https://doi.org/10.1108/MD-08-2016-0537
Narteh B. (2008), Knowledge Transfer in Developed-developing Country Interfirm Collaborations: A Conceptual Framework, „Journal of Knowledge Management”, vol. 12, nr 1, https://doi.org/10.1108/13673270810852403. DOI: https://doi.org/10.1108/13673270810852403
Nogalski B., Karpacz J., Wójcik-Karpacz A. (2014), Organizacyjne uczenie się w perspektywie relacji międzyorganizacyjnych (w:) Relacje międzyorganizacyjne w naukach o zarządzaniu, red. A.K. Koźmiński, D. Latusek-Jurczak, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.
Paliszkiewicz J., Svanadze S., Jikia M. (2017), The Role of Knowledge Management Processes on Organizational Culture, „Online Journal of Applied Knowledge Management”, vol. 5, nr 2. DOI: https://doi.org/10.36965/OJAKM.2017.5(2)29-44
Pietruszka-Ortyl A. (2018), Społeczne uwarunkowania transferu wiedzy w organizacjach, „Marketing i Zarządzanie”, nr 1(51), https://doi.org/10.18276/miz.2018.51-32. DOI: https://doi.org/10.18276/miz.2018.51-32
Purgał-Popiela J. (2017), Transfer wiedzy w warunkach ekspatriacji. Perspektywa filii zagranicznych przedsiębiorstw międzynarodowych, PWE, Warszawa.
Sagan M., Zalewa P., Gorbaniuk O., Jóźwik B. (2011), Transfer technologii i wiedzy do przedsiębiorstw województwa lubelskiego, „Gospodarka Narodowa”, vol. 247, nr 4, https://doi.org/10.33119/gn/101098. DOI: https://doi.org/10.33119/GN/101098
Sinell A., Iffländer V., Muschner A. (2018), Uncovering Transfer – a Cross National Comparative Analysis, „European Journal of Innovation Management”, vol. 21, nr 1, https://doi.org/10.1108/ejim-01-2017-0006. DOI: https://doi.org/10.1108/EJIM-01-2017-0006
Skrzypek E. (2013), Uwarunkowania i konsekwencje transferu wiedzy do przedsiębiorstw, IX Kongres Ekonomistów Polskich, http://www.pte.pl/kongres/referaty/Skrzypek.pdf (data dostępu: 20.04.2017).
Stewart T.A. (2001), The Wealth of Knowledge: Intellectual Capital and the Twenty-first Century Organization, Nicholas Brealey Publishing, London.
Sveiby K.E. (2005), Dziesięć sposobów oddziaływania wiedzy na tworzenie wartości, „E-mentor”, nr 2(9).
Štrach P., Everett A.M. (2006), Knowledge Transfer within Japanese Multinationals: Building a Theory, „Journal of Knowledge Management”, vol. 10, nr 1, https://doi.org/10.1108/13673270610650102. DOI: https://doi.org/10.1108/13673270610650102
Tubielewicz K. (2017), Charakterystyka powiązań sieciowych przedsiębiorstw w aspekcie zarządzania strategicznego (w:) Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, t. 2, red. R. Knosala, Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, Opole.
Tworek K., Walecka-Jankowska K., Martan J. (2016), Komplementarny wpływ technologii informacyjnych i zarządzania wiedzą na innowacyjność organizacji, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Organizacja i Zarządzanie”, nr 88.
Wang X., Xi Y., Xie J., Zhao Y. (2017), Organizational Unlearning and Knowledge Transfer in Cross-border M&A: The Roles of Routine and Knowledge Compatibility, „Journal of Knowledge Management”, https://doi.org/10.1108/jkm-03-2017-0091. DOI: https://doi.org/10.1108/JKM-03-2017-0091
Zhang Y., Li X., Aziz-alaoui M.A., Bertelle C., Guan J., Zhou S. (2017), Knowledge Diffusion in Complex Networks, „Concurrency and Computation: Practice and Experience”, vol. 29, nr 3, https://doi.org/10.1002/cpe.3791. DOI: https://doi.org/10.1002/cpe.3791
